Một số lệnh thông dụng quản lý mail server postfix

updated on 2021-07-27

Postfix là một mail server mã nguồn mở miễn phí chạy tương đối chuẩn. Tuy vậy phần mềm này quản trị hoàn toàn bằng dòng lệnh vì vậy sẽ có đôi chút khó khăn trong việc quản trị mail. Bài viết này sẽ sưu tầm và lưu các dòng lệnh thông dụng của postfix để tiện tra cứu.

Quản lý  hàng đợi mail queue

Tất cả các email đi đến đều phải qua queue và chúng được quản lý bởi queue manager. Có 5 loại queue trên postfix. Đó là active, bounce, corrupt, deferred, hold. Và tất cả đều nằm trong /var/spool/postfix

Người quản trị mail hay dùng 2 lệnh postsuper và postqueue để quản lý thông điệp nằm trong queue. Thông điệp gởi đi sẽ nằm lại trong deferred queue nếu bị trục trặc nhỏ, ví dụ, không thể tìm thấy host vì hiện tại mạng chưa kết nối, hay vì máy host bên kia đang tạm thời bị sự cố. Những thông điệp nào bị từ chối bởi người nhận hay bị lỗi trầm trọng do máy chủ mail chưa thiết lập đúng thì sẽ bị trả về người gởi ngay lập tức nghĩa là những thông điệp này sẽ không nằm trong queue. Thông điệp nào nằm trong queue sẽ được postfix gởi đi mỗi 17 phút (1000 giây) cho đến khi chúng đã được gởi đi thành công. Bạn có thể thay đổi thời gian postfix kiểm tra thông điệp trong queue bằng cách khai báo hoặc thay đổi giá trị của queue_run_delay trong /etc/postfix/main.cf.

Các email khi nằm trong queue sẽ được postfix cố gắng gửi đi trong vòng 5 ngày, sau đó sẽ trả lại người gởi. Điều này có thể làm mail queue của server bị đầy nhanh chóng, và đĩa cứng có thể hết. Bạn có thể thay đổi thời gian postfix giữ thông điệp trong queue bằng cách thay đổi giá trị của maximal_queue_lifetime = 1d  trong file main.cf để giảm thời gian lưu giữ trong queue xuống còn 1 ngày.

Các lệnh sau giúp kiểm tra cấu hình mà postfix đang áp dụng

#postconf | grep maximal_queue_lifetime
#postconf | grep queue_run_delay

Để xem có bao nhiêu thông điệp trong queue, gõ lệnh
#postqueue -p  hoặc lệnh
#mailq

Để xóa một thông điệp trong queue, gõ:
#postsuper -d queue_id      trong đó queue_id là giá trị trong cột đầu tiên khi bạn dùng lệnh postqueue -p

Để xóa tất cả các thông điệp trong queue, gõ:
# postsuper -d ALL Lưu ý: chữ ALL phải viết hoa.

Để tạm giữ lại (hold) một thông điệp trong queue, gõ: postsuper -h queue_id Muốn không tạm giữ nữa thì gõ: #postsuper -H queue_id Lưu ý: chữ H viết hoa.

Để re-queue thông điệp, gõ: postsuper -r queue_id hay postsuper -r ALL Bạn sẽ dùng re-queue trong trường hợp máy chủ mail bạn vừa được điều chỉnh lại với các giá trị hợp lệ và bạn muốn những thông điệp đang nằm trong queue (vì lý do máy chủ đã cấu hình không đúng) nay sẽ được gởi đi với các giá trị hợp lệ sau khi bạn vừa cấu hình lại.

Để xem nội dụng của thông điệp trong queue, gõ: postcat -q queue_id

Để tống đi (flush) các thông điệp trong queue, gõ: postqueue -f  lưu ý: bạn không nên thực hiện thao tác này mà nên chờ postfix tự gởi lại. Thực hiện thao tác này nhiều lần, có thể làm máy mail của bạn bị trì trệ. Bạn có thể tống đi thông điệp trong queue cho một domain bạn biết bằng cách gõ: postqueue -s domain.com

Lưu ý: domain.com phải nằm trong biến fast_flush_domains hay relay_domains
Ví dụ: khai báo fast_flush_domains = $relay_domains domain.com trong /etc/postfix/main.cf.
domain.com chỉ là một ví dụ, bạn cần thay đổi một tên thật khi sử dụng.

Mỗi lần sửa đổi /etc/postfix/main.cf, bạn phải khởi động lại postfix với dòng lệnh /etc/init.d/postfix restart hay service postfix restart

Quản lý số lượng mail gửi ra

Việc hạn chế các email gửi ra cùng một lúc sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc hạn chế spam. Thông thường postfix sẽ gởi đi khoảng 5 thông điệp một lần. Tùy vào số thông điệp trong queue mà postfix sẽ tự tăng giá trị này lên. Giá trị default_destination_concurrency_limit trong file main.cf được khai báo là 20 nghĩa là tối đa sẽ chỉ có khoảng 20 email được gửi ra một lúc. Bạn không nên thay đổi giá trị này vì rất có thể nó sẽ làm những máy mail bạn gởi thông điệp đến sẽ bị tắt nghẽn/chậm chạp đi vì thông điệp gởi đến nhiều quá. Tuy nhiên bạn có thể hạn chế số lượng thông điệp gởi đi ra ngoài cùng lúc bằng cách thay đổi smtp_destination_concurrency_limit hay sử dụng local_destination_concurrency_limit để hạn chế việc gửi email ra ngoài. Thông thường giá trị chuẩn của smtp_destination_concurrency_limit là 20 (tức là bằng với default_destination_concurrency_limit) còn local_destination_concurrency_limit là 2.

Để kiểm tra 2 thông số này gõ 2 lệnh sau:
# postconf | grep smtp_destination_concurrency_limit
# postconf | grep local_destination_concurrency_limit


Hy vọng bài viết trên sẽ giúp đỡ việc quản lý queue trong postfix được hiệu quả hơn. Mọi ý kiến, thắc mắc xin gởi đến larry at vnlinux dot org