Các lệnh Linux thông dụng

updated on 2021-07-29

Các lệnh kiểm tra performance

• cat /proc/cpuinfo hiển thị thông tin CPU
• cat /proc/meminfo hiển thị thông tin về RAM đang sử dụng
• cat /proc/version hiển thị phiên bản của kernel
• cat /etc/redhat-release hiển thị phiên bản Centos
• uname -a hiển thị các thông tin về kernel
  
• free -m hiển thị lượng RAM còn trống
• df -h hiển thị thông tin những file hệ thống nơi mỗi file thường trú hoặc tất cả những file mặc dịnh và lệnh này có thể xem được dung lượng ổ cứng đã sử dụng và còn trống bao nhiêu.
• du -sh xem dung lượng của thư mục hiện tại
  
• du -ah xem chi tiết dung lượng của các thư mục con, và cả các file
  
• du -h --max-depth=1 xem dung lượng các thư mục con ở cấp 1 (ngay trong thư mục hiện tại)
  
• df kiểm tra dung lượng đĩa cứng, các phân vùng đĩa
  
• top hiển thị sự hoạt động của các tiến trình, đặc biệt là thông tin về tài nguyên hệ thống và việc sử dụng các tài nguyên đó của từng tiến trình.

Các lệnh hệ thống

• exit thoát khỏi cửa sổ dòng lệnh.
• logout tương tự exit.
• reboot khởi động lại hệ thống.
• halt tắt máy, có thể dùng shutdown -h now để tắt máy, shutdown -r để reboot. Hoặc dùng các lệnh "thủy tổ" của linux là init 0 để shutdown hoặc init 6 để reboot
  
• startx khởi động chế độ xwindows từ cửa sổ terminal.
• clear xoá trắng cửa sổ dòng lệnh.
• hwclock Fix lich cua bios
• cal xem lịch hệ thống.
• yum update –y Update Linux (cent os)
• date xem ngày, giờ hệ thống.
• date –s “27 SEP 2011 14:26:00” Đặt ngày giờ hệ thống theo string
• date +%Y%m%d -s “20130318″ đặt ngày hệ thống (không thay đổi giờ)
• date +%T -s “00:29:00″ đặt giờ hệ thống, không thay đổi ngày

Lệnh thao tác với tập tin text

o wc đếm số dòng, số kí tự… trong tập tin
o touch tạo một tập tin.
o cat xem nội dung tập tin.
o vi khởi động trình soạn thảo văn bản vi.
o man Xem hướng dẫn thực hiện các lện

Lệnh quản lí ứng dụng và tiến trình

o rpm kiểm tra, gỡ bỏ hoặc cài dặt 1 gói
o ps kiểm tra hệ thống tiến trình đang chạy.
o kill dừng tiến trình khi tiến trình bị treo.
o pstree hiển thị tất cả các tiến trình dưới dạng cây.
o sleep cho hệ thống ngừng hoạt động trong một khoảng thời gian.
o yum Cài đặt các ứng dụng đóng gói (giống rpm)
o wget Tải các ứng dụng từ một website về
o sh Chạy một ứng dụng có đuôi .sh

Lệnh quản lý user

o useradd tạo một người dùng mới.
o groupadd tạo một nhóm người dùng mới.
o passwd thay đổi password cho người dùng.
o userdel xoá người dùng đã tạo.
o groupdel xoá nhóm người dùng đã tạo.
o gpasswd thay đổi password của một nhóm người dùng.
o su cho phép đăng nhập với tư cách người dùng khác.
o groups hiển thị nhóm của user hiện tại.
o who or w cho biết ai đang đăng nhập hệ thống.
o skill -9 –t pst/0 để gỡ bỏ session pst/0
o xem danh sách user: #vi /etc/passwd
o xem danh sách nhóm: #vi /etc/group
o chmod 777 [tên file] thay đổi quyền cho file/thư mục (chỉ user sở hữu file mới thực hiện được)
o chown user [tên file] thay đổi chủ sở hữu file/thư mục
o chown user:group [tên file] thay đổi chủ sở hữu file/thư mục, đồng thời thay đổi nhóm sở hữu

Lệnh quản lý service

o service --status-all Kiểm tra tất cả các service và tình trạng của nó.
o service mysql stop shutdown dịch vụ mysql.
o service httpd start khởi động dịch vụ httpd.
o whereis mysql hiển thị nơi các file dịch vụ được cài đặt.
o service --status-all | grep abc, xem tình trạng của tiến trình abc
o service start | stop | restart
o /etc/init.d/ start | stop
o netstat - plnt kiểm tra xem các dịch vụ đang sử dụng cổng mạng nào có thể kết hợp với grep như sau
o netstat -plnt | grep :25 (Kiểm tra xem dịch vụ nào đang sử dụng cổng 25)

Ví dụ:
o service mysql stop
o /etc/init.d/mysqld start

Các lệnh quản lý file và thư mục

• ls xem danh sách các file và thư mục con trong thư mục hiện thời
• ls -l như trên, nhưng liệt kê cả kích thước file, ngày cập nhật...
• rm xóa file
• rmdir xóa thư mục
• rm -rf xóa thư mục không rỗng.
• mv move thư mục hoặc file từ nơi này sang nơi khác
• cp copy file hoặc thư mục
  

Xem tiếp phần 2: Hướng dẫn mount USB, đĩa cứng, và đổi tên hostname